Generatie Z en hun kernwaarden: Vrienden met de baas
Gepubliceerd op 15-11-2016
In deze serie van blogposts neem ik vier verschillende generaties onder de loep en ben ik op zoek naar de drijfveren en kernwaarden van deze generaties op de Nederlandse arbeidsmarkt. Waar hebben of krijgen HR managers en Recruitment managers mee te maken? De babyboomers, generatie X, Y en Z. Wat zijn de kernwaarden van elke generatie, waarom hebben zij die en hoe uiten die zich op de werkvloer? In deze blog post deel 4. Generatie Z: Vrienden met de baas.
Tijdens de vormingsjaren van de pubertijd zijn gebeurtenissen wereldwijd van grote invloed op een groep. Iedereen heeft zijn eigen mening, normen en waarden, maar bij een generatie zijn deze echter wel allemaal tegen de achtergrond van dezelfde tijdsgeest ontwikkeld. Precies die waarden vormen misschien wel de basis van cultuur. In deze blogpost analyseren we Generatie Z (2000-2015). De nieuwe generatie kinderen tussen nul en zestien jaar oud. Aart Bontekoning, generatie-expert, omschrijft ze als vrije, heldere geesten die heel bewust in de wereld staan op basis van voorlopige waarnemingen. Ofwel, de Bewuste Generatie. Generatie Z is jong en een duidelijke analyse valt nog niet te maken. Sommige van hen zijn zelfs nog baby’s of peuters. We moeten dus voorzichtig zijn met het generaliseren van de Bewuste Generatie. Volgens Pieter Paul Verheggen, directeur bij Motivaction Marktonderzoek, kunnen we daarom eigenlijk alleen iets zeggen over de tieners van deze tijd.
Kinderen uit de Bewuste Generatie werden geboren net na de millenniumwisseling, in een tijd waarin de digitale revolutie zich volledig voltrok. Zij zijn als het ware met een smartphone in hun hand geboren. Daarmee is Generatie Z nog meer bedreven in technologie dan Generatie Y. Een Z’er weet niet beter dan dat er een computer en een mobiele telefoon bestaat. Generatie Z is hierdoor de eerste generatie die volledig digitaal opgroeit. Daarnaast hebben zij veel geld te besteden. Uit onderzoek van Nibud blijkt dat scholieren in 2013 tot 118 euro per maand te besteden hadden. Zij groeien hierdoor op in een tijd van ongekende kansen, keuzes en mogelijkheden. Naast die keuzemogelijkheden bestaat het leven van een Z’er soms uit tegenstellingen. Aan de ene kant hoeven ze zich door de komst van Skype en Google Hangouts steeds minder te verplaatsen. Aan de andere kant gaat deze generatie zich naar verwachting hechten aan reizen en bijzondere (offline) ervaringen op te doen.
Technologie heeft veel invloed op het leven van een Z’er. Generatie Y kreeg ooit een mobiele telefoon rond hun twaalfde levensjaar. Peuters van nu spelen al op een iPad. Daarnaast krijgen kinderen van nu ook digitaal les. Digitale scholing kan men als iets positiefs zien. Iets wat bij generatie Z past. Het begon met een digitale beamer vooraan de klas bij generatie Y. Nu zijn er zelfs middelbare scholen die volledig digitaal lesgeven. Zij kennen geen boeken meer in hun onderwijs, maar een scherm dat leerlingen wegwijs maakt. De populariteit van online lesgeven blijkt ook uit een door een recent door de NOS gepubliceerd bericht. Zo blijkt dat online colleges steeds populairder worden onder studenten. Werken en leren loopt steeds meer door elkaar. Logisch ook, als je bedenkt dat generatie Y en Z dingen doen waar en vooral wanneer het hen uit komt. Generatie Z hecht aan waarden als flexibiliteit, altijd online, (ecologisch) bewust zijn, realisme in plaats van idealisme, korte (online) boodschappen en multitasken
De Pragmatische Generatie, X en Y hebben technologie als het ware geadopteerd, maar Generatie Z groeit ermee op. Opvallend is dat ‘nieuwe’ social media als Twitter en Facebook alweer in de ban zijn gedaan door een Z’er. Vooral Facebook is voor hen een ouderwets medium, sinds hun ouders daar ook gebruik van maken. Een Z’er gebruikt liever razendsnelle media als Snapchat, Instagram en YouTube. De huidige generatie kinderen heeft daarom geen informatie meer paraat, maar moet weten waar ze die informatie kunnen vinden. Google is nu belangrijker dan je eigen kennis. Door deze overload aan informatie moeten hersenen in staat zijn snel te verwerken en vooral weer veel vergeten. Uit een Chinees onderzoek blijkt zelfs dat hersenen van jonge mensen al veranderen na ‘slechts’ vijf uur internetten. Onze hersenen trainen door het internet steeds minder het geheugen, maar focussen zich op de ordening van informatie.
We kennen inmiddels ook een schaduwkant van informatie technologie. Lary Rosen, psycholoog op Cal State Dominguez Hills, bestudeert al 25 jaar de effecten. Uit zijn onderzoek blijkt dat de aanwezigheid van social media in het leven van jongeren soms meer kwaad dan goed doet. Tieners die meer social media gebruiken hebben meer slaapproblemen, depressies en missen vaker lessen op school. Een andere invloed die de digitale revolutie op mensen heeft gehad is de mate waarin Generatie Z zich kan concentreren. Volgens een onderzoek van CCV is de aandachtsboog van tieners slechts tien seconden. Daarentegen zijn hun hersenen wel weer in staat om informatie snel te kunnen scannen.
Generatie Z wordt soms in een adem genoemd met de Y’ers. Toch verschilt een Z’er ten opzichte van een Y’er. Logischerwijs betreedt Generatie Z de werkvloer straks met een andere werkwijze en instelling dan Generatie Babyboom, de Pragmatische Generatie, X en Y. Zo neemt een Z’er naar verwachting meer verantwoordelijkheid en werkt harder. Generatie Z wil ook graag tijds-en plaatsonafhankelijk werken: ook wel het Nieuwe Werken. Voor Generatie Z is dit echter een natuurlijke manier van werken. Daarbij zal face-to-face contact, net als bij generatie Y, nooit echt helemaal verdwijnen. (Eerder schreven wij al over generatie Y.)
Babyboomers , Generatie X en de Pragmatische Generatie moeten beseffen dat autoriteit op de werkvloer ook niet meer vanzelfsprekend is. Een Z’er behandelt iedereen op gelijke voet. Een baas is niet automatisch meer de baas. Autoriteit moet hij of zij verdienen. Generatie Z zit het liefste ‘bij de baas aan tafel’. Laat generatie Z daarom meedenken en beslissen. 61% van de scholieren uit Generatie Z wil later liever zelfstandig ondernemen. Dit blijkt uit een enquête van Mintel uit 2014. Als een Z’er wel in loondienst treedt is het belangrijk dat een werkgever voldoet aan hun persoonlijke eisen. Voor Generatie Z is het heel belangrijk om te werken bij een bedrijf dat past bij hun persoonlijke waarden. Zij willen zich verbonden voelen met hun werk.
Generatie Z is niet bereikbaar op plekken waar generatie Y en X zich wel bevinden. Deze Generatie Z is niet gewend aan lange teksten, e-mails en zelfs blogs. De Digitale Generatie maakt gebruik van apps om korte berichten te sturen zoals bij SnapChat en Instagram. Waarden als milieubewustzijn, multitasken en short & simple kenmerken een Z’er. Daarnaast is een Z’er totaal niet geïnteresseerd in hiërarchische verhoudingen. Generatie Z vertrouwt dan ook niet blindelings op een wetenschapper of leraar. Zij vertrouwt liever op zichzelf en ‘social influencers’ zoals YouTube sterren. Samenvattend is Generatie Z een Digitale Generatie die bewust omgaat met mens en milieu. Van hun werkgever verwachten zij dezelfde instelling. Als werkgever is het daarom interessant om je te verdiepen in cultural fit. Om Z’ers naar je toe te trekken is het belangrijk om maatschappelijke verantwoording te tonen, duurzaam te ondernemen en de werkomgeving binnen je bedrijf naadloos aan te laten sluiten met plezier.